Sztukateria elewacyjna – ozdoby architektoniczne do budynków
Sztukateria elewacyjna – piękno i styl w architekturze budynków
Od wieków dekoracje elewacyjne, zwane sztukaterią, sprawiają, że budynki nabierają eleganckiego wyglądu, emanującego szykiem i majestatem. Sztukateria to ozdoby architektoniczne składające się z figur geometrycznych, roślinnych, zwierzęcych czy motywów biblijnych. Dziś niezmiennie cieszą się popularnością jako element reprezentacyjny budynku i mocny akcent w architekturze.
Sztukateria elewacyjna – początki i rozwój
Sztukateria, choć obecnie kojarzy się nam z dalszą historią, ma swoje korzenie w starożytności. Wówczas zdobiono nią ściany pyram, budynków sakralnych oraz królewskich pałaców. W późniejszym okresie, w okresie baroku i rokoka, sztukateria zyskuje na znaczeniu, stając się kluczowym elementem budynków z tamtego okresu.
Dzięki rozwojowi technologii i materiałów, ta forma sztuki rozwijała się w dalsze wieki, przekształcając się z rzeźbionej masy stiuku, w czasie modernizmu i funkcjonalizmu m.in. w pomalowane płyty z tworzyw sztucznych.
Zastosowanie sztukaterii elewacyjnej
Sztukateria elewacyjna pełni wiele różnych funkcji. Może to być element dekoracyjny, który dodaje bryle budynku niezwykłego klimatu, a także umożliwia wyeksponowanie rzeźbienia i detali, ukazując w ten sposób przeszłość i tradycję.
Sztukateria może również pełnić rolę praktyczną. Jako płyta przyczepna, pozwala na ukrycie ruchomych płyt w systemie wentylacyjnym budynku. Sztukateria elewacyjna może służyć również jako ochrona przed ostrym światłem słonecznym, a także ekspozycją dźwięku z ulicy.
Rodzaje sztukaterii elewacyjnej
Ze względu na zróżnicowane formy, sztukateria elewacyjna podzielona została na kilka rodzajów:
- sztukateria klasyczna – to charakterystyczne elementy, jakie pojawiają na fasadach budynków z epok renesansu, baroku i rokoka. Wykorzystuje się w nich figury geometryczne i roślinne, często w formie reliefowej.
- sztukateria modernistyczna – to bardziej abstrakcyjne kształty lub graficzne obrazy, które pojawiają się na prostych fasadach budynków z okresu modernizmu.
- sztukateria mieszkaniowa – do instalacji w domach jednorodzinnych lub mieszkaniach wielorodzinnych, często przybierającej klasyczne formy i kształty. Warto zauważyć, że aktualnie sztukateria również może przybierać formę modernistyczną, bardziej awangardową i niekonwencjonalną.
- sztukateria ogrodowa – to dekoracyjne kształty, które stosuje się także w ogrodzie, na fasadach altan, pylonów i wież, w celu podkreślenia ich charakteru.
Materiały i techniki stosowane w sztukaterii elewacyjnej
Tradycyjnie, sztukateria elewacyjna wytwarzana jest z gipsu. Obecnie jednak coraz częściej zamiast tego materiału, stosuje się różne odmiany poliuretanu, wykorzystując do tego celu nowoczesne technologie obróbki i produkcyjne.
Materiałem, który dziś cieszy się coraz większą popularnością w produkcji ozdób architektonicznych jest Beton Architektoniczny (GRC). Jest to nowoczesny, łatwy do kształtowania i wzornictwa, odporny na niskie i wysokie temperatury, naturalnie wytrzymały na cały czas, ekologiczny materiał, który pozwala architektom i budowniczym uzyskiwać idealne efekty.
Sztukateria elewacyjna – podsumowanie
Sztukateria elewacyjna to element dekoracyjny, dający budynkom niepowtarzalny styl i wygląd. Można zaryzykować stwierdzenie, że niepodobna wyobrazić sobie fasady bez tych elementów dekoracyjnych. Powrót do nieco zapomnianej sztuki remontowania dużych, reprezentacyjnych oraz zabytkowych budynków sprawia, że sztukateria znowu wpisuje się w trendy architektoniczne XXI wieku.
